Hội thảo phòng chống tác hại của rượu bia và ung thư

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thống kê, hiện nay trên toàn cầu có khoảng 25 triệu người sống chung với bệnh ung thư và mỗi năm có khoảng hơn 11 triệu người mắc mới, trong đó chiếm tới 60% là ở những nước đang phát triển. Ung thư là một trong những nguyên nhân gây tử vong đứng hàng đầu trên thế giới, chiếm 12% các trường hợp tử vong.

Theo số liệu của WHO năm 2012, gánh nặng tử vong do ung thư chiếm hàng thứ 2 sau các bệnh tim mạch ở cả nam và nữ. Các bệnh ung thư là nguyên nhân của 18% số trường hợp tử vong trong cả nước. Ung thư gan, ung thư phổi và khí phế quản, ung thư dạ dày và ung thư đại trực tràng nằm trong số 20 nguyên nhân tử vong hàng đầu ở Việt Nam.

Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng Trương Đình Bắc cho biết, Việt Nam đang phải đối mặt với sự gia tăng ngày càng trầm trọng của các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, tiểu đường, ung thư, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính... Các bệnh này chiếm tới 73% tổng số ca tử vong do các nguyên nhân và chiếm tới 66% tổng gánh nặng bệnh tật. Trong đó, rượu bia là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các loại bệnh tật. Rượu bia là chất gây ra bảy loại ung thư đối với con người như: Ung thư khoang miệng; ung thư hạ họng, thanh quản; vòm họng; thực quản, đại trực tràng, gan và ung thư vú ở phụ nữ.

Ttrong một nghiên cứu mới nhất của STEPs vào năm 2015, Việt Nam có khoảng 77,3% số nam giới và 11% nữ giới hiện tại đang sử dụng rượu bia (tức là uống trong vòng 30 ngày qua). Có 44,2% số nam giới và 1,2% nữ giới uống ở mức nguy hại (trong 30 ngày qua có ít nhất 1 lần uống từ 6 đơn bị cồn trở lên); 45% số người sử dụng rượu bia điều khiển các phương tiện cơ giới sau khi uống... Việt Nam có lượng tiêu thụ rượu, bia cao nhất khu vực Đông Nam Á sau Nhật Bản và Trung Quốc với khoảng 200 triệu lít rượu và hơn 3 tỷ lít bia/năm.

TS. Nguyễn Thanh Hương, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu ung thư trình bày tại Hội thảo

Tại hội thảo, TS Nguyễn Thanh Hương, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu ung thư (Bệnh viện K) tiết lộ những con số, ở Việt Nam ước tính mỗi năm có 100.000-150.000 trường hợp mới mắc và khoảng 75.000 trường hợp tử vong do ung thư. Ước tính đến năm 2020 Việt Nam sẽ có tối thiểu 189.344 ca ung thư mắc mới.

Bằng chứng quốc tế cho thấy, tiêu thụ 50 g/ngày tương quan với tăng nguy cơ ung thư đại trực tràng. 100 nghiên cứu, thực hiện trên 58.000 phụ nữ cho thấy phụ nữ uống rượu 18g/ngày có nguy cơ mắc ung thư vú cao gấp 1,5 lần (95% CI: 1,3-1,6) so với phụ nữ không uống rượu.

Vậy, cơ chế nào gây ung thư của rượu? TS Nguyễn Thanh Hương chia sẻ, rượu khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành acetaldehyde – một chất gây ung thư sẽ gây tổn thương DNA ở các tế bào niêm mạc miêng, họng, thực quản & đường hô hấp trên; rượu làm tăng mức độ hormon estrogen, kích hoạt sự sinh sôi của tế bào tuyến vú dẫn tới ung thư vú. Rượu sẽ gây xơ gan, dẫn đến ung thư gan: do gây xơ gan, tổn thương tế bào gan, từ đó dẫn tới ung thư gan. Rượu làm giảm lượng folate trong máu, gây trở ngại cho quá trình methyl hóa DNA, từ đó dẫn tới ung thư. Bên cạnh đó, rượu kích thích cơ thể sinh ra các phân tử hoạt tính cao mà các phân tử này thường gây tổn hại DNA của tế bào dẫn tới ung thư.

Người uống rượu bia ở mức độ nào thì cũng có nguy cơ gây ung thư; uống càng nhiều thì nguy cơ ung thư càng tăng. Do đó, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo, không nên uống quá hai đơn vị cồn/ngày với nam giới, quá 1 đơn vị cồn/ngày đối với nữ giới và không uống quá 5 ngày trong một tuần. Đặc biệt, phụ nữ có thai hoặc cho con bú không nên uống rượu; trẻ em dưới 18 tuổi không uống rượu bia.

Để phòng tránh ngộ độc rượu, nhất là rượu methanol đang trôi nổi trên thị trường chưa được quản lý chặt chẽ, Bộ Y tế khuyến cáo người dân tuyệt đối không uống rượu pha bằng cồn công nghiệp hoặc rượu có hàm lượng methanol cao; không uống rượu khi không biết đó là rượu gì, rượu không có nguồn gốc, rượu không công bố tiêu chuẩn chất lượng; không uống rượu khi đang đói, mệt.